Staats - Spaanse fortenlinie

door Edwin Hamelink

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog speelde Zeeuws-Vlaanderen een belangrijke rol. Toen in 1586 door Prins Maurits Axel op de Spanjaarden werd heroverd werden de dijken doorgestoken. Hierdoor werd Axel een eiland en dat zou tot 1790 zo blijven. Op de Staatse gebieden werd een forten- en schansenlinie aangelegd. Aan de andere kant van het water, dat ook wel het "Canael van Axel" werd genoemd, werd door de Spanjaarden eveneens een forten- en schansenlinie aangelegd.

De forten aan beide kanten bestonden doorgaans uit aarden omwallingen met eenvoudige kampementen voor de soldaten. De versterkingen aan de Spaanse kant droegen doorgaans namen van heiligen. Na de verovering van Hulst op de Spanjaarden in 1645 door Prins Frederik Hendrik viel de Spaanse fortenlinie in handen van de Republiek. Met de vrede van Munster in 1648 verliezen de fortenlinies hun militaire waarde.

De fortenroute Zeeuwsch-Vlaanderen van de VVV neemt U mee op een 40 kilometer lange fietstocht langs de forten. De route voert U langs de restanten van de forten Sint Jan, Sint Joseph, Sint Jacob, Sint Livinus, Sint Nicolaas en Sint Marcus. Net vanaf de route liggen de restanten van de forten Kijkuit, Nassau en Ferdinandus.

Het fort Sint Jacob dat in 1630 door de Spanjaarden werd opgeworpen is een van de best bewaarde forten op de route. Op deze foto ziet U de binnenplaats vanaf de vestingwal.

Gedeelte uit de kaart van Nicolaas Visscher uit 1681, waarop de forten staan aangegeven.